Tokad’da “Yanlış Cumhuriyet” Kitabı Semineri

Seminerlerimizde bu hafta Çetin YILDIRIM, Sevan NİŞANYAN’ın “Yanlış Cumhuriyet – Atatürk ve Kemalizm Üzerine 51 soru” adlı kitabını tahlil etti.

Kitabın kısa bir tanıtımıyla söze başlayan YILDIRIM, kitabın aslında 1993 yılında yazıldığını ancak şartlar olgunlaşana kadar bekletilerek ancak 2008 yılında basıldığını ve 3. baskıya ulaştığını belirtti.

Öğretilen resmi tarihle gerçek tarih arasında kıyaslamalar yaparak üretilen tarihin genel özellikleri üzerine vurgular yapan konuşmacı resmi tarihin genel özelliklerini şöyle sıraladı.

• Geleceği kurmak için geçmişten/tarihten ders çıkarılması gerektiği söylenir. Tam tersine resmi tarih geleceği karartmak için geçmişi karartmaktır.
• Tarihte utanılacak ne varsa yok sayar, üstünden atlar, geçmişin kirlerini temizler. Kısaca resmi tarih ve tarihçi suç örtbas etmek ve delilleri karartmak için vardır. Suç ortağıdır.
• Şanlı bir geçmiş yaratarak bugünkü zulümlerinin ve suçlarının hesabının sorulmasını engellerler.
• Siyasetçiler, devlet adamları sık sık “Tarihi tarihçilere bırakalım” diyerek tarihi ideolojik bir çalışma alanı olmaktan uzaklaştırır.  Bir tür berat ettiricidir.
• Resmi tarih yasa ve yönetmeliklerle korunmak zorundadır. Buna muhtaçtır. Gerçek tarihe ilişkin bilgi serdetmek savcıyla, polisle, gardiyanla muhatap olmaktır.
• Zorbalık ve çıplak şiddetle iktidar olunabilirse de bunlar iktidarın kalıcılığının garantisi değildir. İktidarda kalınması gönüllü kabulü gerektirir. İşte resmi tarih bilinçlere nüfuz ederek bu meşrutiyeti sağlar.
  

Kitapta yer alan sorular ve verilen cevaplar üzerinden Kemalizm’in varlık sebebi, dünyada var olan benzer rejimlerle karşılaştırılması, çağdaşı olan Rusya, Almanya, İtalya ve İspanya rejimleriyle benzerlikleri ve etkileşimleri ayrıntılı olarak anlatıldı.  Ancak diğerlerinin tarihte yerlerini almasına rağmen Kemalizm’in varlığını devam ettirmesini burjuva ve elitistleri düşman olarak kabul etmemesine, Osmanlıdan kalan kurum ve yapıları fazla değiştirmemesine, II. Dünya Savaşı sırasında İnönü’nün izlediği politikalara ve Amerika’nın denge politikalarına, muhalif yapıların örgütlenememesine ve İslami kesimin muhafazakârlaşmasına bağlayan konuşmacı, Kemalizm’in kendisini günün şartlarına adapte ederek yaşamını sürdürmeyi başardığını ifade etti.

Çetin YILDIRIM, Mustafa Kemal’in demokrasi getirdiği konusuyla ilgili olarak Mustafa Kemal’in asker kökenli olması ve 1916 yılında Osmanlı hükümetine karşı yapılan darbe girişimi içerisinde yer alması, 1936 yılında CHP il başkanlarının vali olarak atanması, İstiklal mahkemelerinin yapısı, Nutukta yer alan “Eğer ben orduya kumanda etmeye devam ediyorsam, gayri kanuni olarak kumanda ediyorum. Bunun için bırakmadım, bırakmam, bırakmayacağım.” örnekleri ile Kemalizm’in demokratik bir rejim olma iddiasını tartıştı.

Kemalist devrimlerin, özellikle alfabe değişikliğinin batılılaşma sürecine etkileri alfabe değişikliği yapan Bosna ve Arnavutluk örnekleri üzerinden incelenerek Latin alfabesini kullanmanın batılılaşma ve çağdaşlaşma için tek başına bir etkisinin olmadığı anlatılarak harf devriminin asıl amacının Türkiye halkının Shakespeare’i daha iyi anlamak değil İslam dünyası ile olan bağlarının koparılması olduğu vurgulandı.

Kitap üzerinde yapılan genel bir değerlendirmenin ardından izleyicilerin soru ve katkılarıyla program sona erdi.