Necip Fazıl Kısakürek-Sezai Karakoç-İsmet Özel

TOKAD eğitim seminerleri Ahmet ÖRS’ün sunduğu “Necip Fazıl Kısakürek-Sezai Karakoç-İsmet Özel” semineriyle devam etti.

Bu üç ismin Müslümanlar ve İslam düşüncesi bağlamında sürekli tartışılan ve önemli bir düşünsel-entelektüel etki uyandıran kişiler olması bakımından önemli olduğunu belirten ÖRS, bu isimler ve etkileri ile ilgili olarak aşağıdaki tespitleri yaptı:

Necip Fazıl Kısakürek:

Batılılaşan Türkiye’nin batılı aydınlarına karşı geleneksel çizgiyi, milliyetçi-mukaddesatçı söylemi temsil eden Necip Fazıl, güçlü söyleyişi olan bir şair olarak taraftar kitleleri içinde önemli ve etkin bir isim olmuştur. Sivri dili karşıtları için keskin bir muhalif olarak algılanırken henüz İslam düşüncesinin kendini tevhidi bir çizgi şeklinde gösteremediği dönemlerde dindar kitlelerin siyasallaşmasına ve muhalefet etmesine katkıda bulunmuştur ancak gelenekçi çizgiyi aşamaması sahih bir dil üretmesini engellemiştir.

Necip Fazıl’ın tasavvuru “Büyük Doğu” ismiyle şekillenmektedir. Ancak bu çerçeve en nihayetinde karma bir çerçevedir ve milliyetçi, İslami ve devletçi değerlerin harmanlanmasıyla oluşur. Büyük Doğu marşı bu bağlamda utanç verici mahiyettedir:

BÜYÜK DOĞU MARŞI

Allahın seçtiği kurtulmuş millet!

Güneşten başını göklere yükselt!

Avlanır, kim sana atarsa kement,

Ezel kuşatılmaz, çevrilmez ebet.

Allahın seçtiği kurtulmuş millet!

Güneşten başını göklere yükselt!

Yürü altın nesli, o tunç Oğuz’un!

Adet küçük, zaman çabuk, yol uzun.

Nur yolu izinden git, KILAVUZ’un!

Fethine çık, doğru, güzel, sonsuzun!

Yürü altın nesli, o tunç Oğuz’un!

Adet küçük, zaman çabuk, yol uzun.

Aynası ufkumun, ateşten bayrak!

Babamın külleri, sen, kara toprak!

Şahit ol, ey kılıç, kalem ve orak!

Doğsun BÜYÜK DOĞU, benden doğarak!

Aynası ufkumun, ateşten bayrak!

Babamın külleri, sen, kara toprak!

Necip Fazıl, İslamcı bir şair ve hareket adamı olarak bilinirken müşrik değerlerin Oğuz’uyla nesillerimizi isimlendirir. Burada Seyyid Kutub’un ‘Kur’an Nesli’ vurgusu ile Necip Fazıl’ı mukayese edildiğinde aradaki fark gayet rahat bir şekilde anlaşılır.

İslam düşüncesiyle ilgili olarak Necip Fazıl’ın birikimi ilmihal düzeyini aşabilmiş değildir. Seyyid Abdülhakim Arvasi ile tanışıklığıyla başlayan tasavvuf süreci onda düşünsel durağanlığa sebebiyet verir. “İslam ve İman Atlası” ilmihal yolculuğu anlayışı doğrultusunda bir eser olarak değerlendirilebilir.

İslami şahsiyetlre dönük pervasız tutumu kabul edilebilir değildir. Düşüncelerini beğenmediği Mevdudi’ye “Merdûdî”, Hamidullah’a “Ba’îdullah” demesi gayri ahlaki bir tercihdir ve kendi niteliğini eleverir mahiyettedir.

Necip Fazıl’ın milliyetçi vurgusu son derece belirgindir. “Sırtına Sakarya’nın Türk tarihi vurulur” meşhur mısrası Sakarya Türküsü şiirinde geçer ve bu bağlamdaki bütün terkiplerin özünü ihtiva eder: “Türk’ün ruh kökü/Türk Milleti’nin ruh mührü/Türk’ün hakikatı/Türk haşyeti/Türk’ün tarihi çilesi/Türk’ün mukaddesatı/Türk’e karşı Türk’ün yanında/Türk’ün saffetli hayatı/Türk anaları/Türk’ün bütün milli kokuları/Türk ruh kumaşı/Sapına kadar Müslüman dibine kadar Türk/Türk hücresi Anadolu/Türk’ün genç adam tipi/Asil Türk halkı/Aziz ve mübarek Türk Milleti… vs.vs.”

Necip Fazıl’ın iki ay önce Hece dergisinde Adnan Menderes’e yazdığı mektupların bir kısmının yayımlanması karizmasına indirilen bir darbe olmuş ve onun psikolojik tarafını ele veren bir mahiyettedir. Bu mektuplarda Menderes’e yalvar yakar niyazda bulunan bir Necip Fazıl vardır. Kendisini kısacık hapis süresine dayanamayarak kurtarmasını Menderes’ten rica eder. Kurtarması durumunda partisi için çalışacağını bildirir. Ellerinden öper. Doğrusu her şeye rağmen insanı üzen ifadelerle dolu mektuplardır bunlar ve dışarıda aslan kesilen, büyük bir saldırgan olan Necip Fazıl’ın esasen ruh sağlığının yerinde olmadığına da bir işarettir.

Bugün Necip Fazıl’ı büyük üstad olarak anan çevreler, onu aşmak, Kur’an’la buluşmak zorundadırlar. Haddini bilemeyen bir tutumla İslam düşüncesini şekillendirip geleneksel kalıplarda ve saldırgan, itham edici bir vaziyette dillendiren bu mezhepçi ve tasavvufçu anlayışın Müslümanlara verebileceği hiçbir şey yoktur.

Sezai Karakoç

Necip Fazıl gibi geleneği sırtlayan ama daha naif ve daha kuşatıcı bir tablo çizip bir medeniyet ve ümmet dairesine vurgu yapan şair Sezai Karakoç, Türkiye’de okuma-yazma sevdasındaki genç kuşaklar için her zaman söylemleriyle ilgi çeken bir isim olmuştur.

Sezai Karakoç’un din anlayışı tasavvuf üzerine bina olunur. Şiirleri bu bağlamda düşüncenin hizmetindedir. Said Nursi’de, İbni Arabi ya da Mevlana’da görülen Batıni vurgu onda da yoğundur. Sadık Yalsızuçanların anlatımıyla; “Hızırla Kırk Saat’e ilişkin anılarından öğreniyoruz ki, Karakoç, bu magnum opus’undaki şiirlerin her birini ayrı bir Hızır buluşmasında kaleme almıştır. Bir yazısında belirttiği üzere, ‘yazı kendisini yazmış’tır. Eğer Karakoç yazmasaydı, bu yazılar, kendilerini başka bir yazara mutlaka yazdıracaklardı.” Gaybi alana ilişkin sınır tanımaz inanç iklimi Karakoç’u da kuşatmış görünmektedir.

Karakoç, Necip Fazıl ve İsmet Özel gibi “Türk” vurgusu yapmaz, Fas’tan Endonezya’ya bir ümmet ve İslam dünyası haritası çizer. Bu, onun olumlu yanı olmakla birlikte İbni Teymiye’den Mehmet Akif’e, İbni Arabi’den Mevlana’ya herkesi bir potada eritir ve bunların “Diriliş” adını verdiği projesinin elemanı olduğu inancını işler.

“Şamdayız

Mevlana ve Mesnevi

Muhyiddin ve Yasin

Şems ve Füsus

Şems nasıl değiştirdi

Bengisu sarnıçlarından geçirerek

Mevlana Celaleddini

Ve Yasin bir delikanlı biçiminde

Ağır ölüm hastalığında

Nasıl iyileştirdi İbn Arabiyi

Mekke çatısında Füsûsun ve Fütuhatın yapraklarını ayıklayan

Güneşin yağmurun ve rüzgârın yardımcısı kimdi?”

Sezai Karakoç’un hatası diriltmeye çalıştığı geleneğin kifayetsizliğini kavrayamamasıdır:

“Ey yeşil sarıklı ulu hocalar bunu bana öğretmediniz

Bu kesik dansa karşı bana bir şey öğretmediniz

Kadının üstün olduğu ama mutlu olmadığı

Günlere geldim bunu bana öğretmediniz

Hükümdarın hükümdarlığı için halka yalvardığı

Ama yine de eşsiz zulümler işlediği vakitlere erdim

Bunu bana söylemediniz

İnsanlar havada uçtu ama yerde öldüler

Bunu bana öğretmediniz

Kardeşim İbrahim bana mermer putları

Nasıl devireceğimi öğretmişti

Ben de gün geçmez ki birini patlatmayayım

Ama siz kâğıttakileri ve kelimelerdekini ve sözlerdekini

Nasıl sileceğimi öğretmediniz”

Sezai Karakoç, yeşil sarıklı ulu hocaların bu gerçekleri kavrayamayacaklarını hala anlayamamış görünmektedir. Seyyid Kutub’un “cahiliye toplumu” tanımlamasını yeterince tetkik edebilmiş olsaydı eğer yücelttiği değerlerin çoğunun ne kadar içlerinin boş ve tevhid dininden uzak olduğunu fark edecekti. Ama inanıyoruz ki Sezai Karakoç’un etrafındaki ve peşindeki çevre bunu istememektedirler. Tarih içinde üretilen ve belirsiz bir “doğu” tanımlamasına hapsedilen bir çizginin elbette vahiyle irtibatı zayıf olacaktır.

Sezai Karakoç’un takipçilerinin “Diriliş Medeniyeti” söylemlerinin mirasını hoyratça tükettiğini gözlemlemek mümkündür. Edebiyat ve düşünce alanında söz söylemeye çalışanlar için bir dibace hükmündeki konumuyla Sezai Karakoç’un takipçiliği iddiası reyting yapmaya devam etmektedir.  Onun siyasi, kişisel ve ekol bağlamındaki tercihlerinde uzun soluklu birliktelikleri göze alamayanların tükettiği bir kavram olmuştur Diriliş…

İsmet Özel

Son zamanlardaki gündem bağlamından ziyade evveliyatından bugüne düşünce ve siyaset dünyasındaki yer/sizliğ/i bakımından bir İsmet Özel değerlendirmesi yapmak gerekiyor.

Sürekli abartıldığını düşündüğümüz bir “sosyalistlik dönemi” vurgusundan “büyük İslamcı şairlik”ine kadar İsmet Özel her zaman gündem oldu.

Güzel ve etkili şiirler yazdı ama ilk dönem çaba ve yönelimlerindeki nisbi samimiyet yerini zamanla kibrin derin sularına bıraktı. Müslümanları aşağılamaktan çekinmeyen, elini hiçbir zaman hiçbir taşın altına sokmadan Müslüman mahallesinin imkânlarıyla ayakta duran bir hayatı oynadı. Bütün pervasızlıklarına rağmen birileri onu her zaman pohpohladı.

İslam düşüncesindeki seviyesizliği kitapları ve konuşmalarında her zaman kendini çok rahat bir şekilde hissettirmiştir. Necip Fazıl’da olduğu gibi ilmihal düzeyini aşamayan bir İslam algısı, kibrin sebebiyet verdiği psikolojik sorunlar yakasını bırakmadı.

Üç Mesele’den bu yana daha güncel ve magazinel düzeyde politik bir çizgiye oturan İsmet Özel, siyasi bağlamda isyan şiirleri söylerken sosyalist çizgiyi terk etmiş, sanki Müslümanların muhalefet edecekleri bir çerçeve yokmuş gibi hikmet söylemeye başlamış, şimdilerde de ulusalcı kanadı takviye eder mahiyette “Türk” vurgusuna çalışmıştır.

Onu bir şair olarak değerlendirmek isteyen zevat İsmet Özel’in siyasi vurgu ve yönlendirmelerine “delidir, ne yapsa yeridir” bağlamında mı değerlendirmektedirler ki onu anlaşılmaz, sorgulanmaz kılmak isterler? İslam’a ve okumaya yönelen insanların önüne kutsal bir kişilik olarak konulmak istenen İsmet Özel, sahih tavır ve düşüncenin önünde bir duvar gibi yükselmektedir.

Müslüman=Türk anlayışı, Türkiyeli Müslümanların tevhidi arınma sürecindeki ümmetçi mesafelerini baltalar mahiyettedir. Mutlaka ters cevaplar, çelişkili açıklamalar üzerinden açıklamalar yapmayı marifet bilen “büyük Türk büyüğü”nün bütün lafları bir çuvalı bile doldurabilecek kudrette değildir.

Takipçileri için İsmet Özel, kutsal bir kişiliktir dedik. Şair Osman Özbahçe’den bir alıntıyla örneklendirelim:

“yaşasın ismet özel!

yaşasın ismet özel!

yaşasın ismet özel!

yaşasın takım kaptanımız, hocamız, başkanımız, rehberimiz, imamımız, şairimiz, yol göstericimiz, canımız, kalbimiz, kafamız, şahdamarımız, sevincimiz, savaşımız, kahrımız, gazabımız, ruhumuz, en büyük aşkımız, biricik aşkımız ismet özel! seni çatlarcasına seviyorum ismet özel! sana çatlarcasına inanıyorum!”

İslam düşüncesiyle sahih bağlar kuramayan yeni kuşak düşünce ve sanat adamlarının anarşist söylemler zannettikleri vurgu İsmet Özel’in yeni “Türkçü” paradigmasıyla yeni bir sentez üretiyor.

Sonuç

Şurası bir gerçek ki edebiyat ve sanatın bütün alanları siyasetin ve düşüncenin yaygınlaşması için verimli imkânlardır. Tarih boyunca bütün coğrafyalar için bu inkarı kabil olmayan büyük bir hakikattir. Sanat sadece kendi kalıbında durmaz, düşünce ve siyaseti hareketlendirir, bireyi ve kitleleri yerinden oynatır. O zaman yapılacak iş vahyin sanatını kitlelerle buluşturmak ve problemli ekol ve çizgileri lâyıkıyla tanımak olmalıdır.